Een negatief zelfbeeld in de vroege adolescentie kan de ontwikkeling van depressieve symptomen op latere leeftijd veroorzaken, zoals somberheid, verlies van plezier en gevoelens van wanhoop. Dat blijkt uit onderzoek waarop Maurits Masselink op 4 december promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Masselink onderzocht in zijn proefschrift de samenhang tussen het zelfbeeld en depressieve symptomen bij adolescenten en jongvolwassenen. Hierbij bekeek hij of de motivatie om negatieve prikkels te vermijden, de motivatie om positieve prikkels te benaderen, samen met sociale factoren (dat wil zeggen sociaal contact, sociale problemen, en sociale steun), onderdeel zijn van het onderliggende mechanisme dat de samenhang tussen zelfbeeld en depressieve symptomen verklaart. Dit mechanisme heeft hij onderzocht over verschillende tijdschalen, waarbij gebruikgemaakt werd van studies waarmee de samenhang over meerdere jaren is onderzocht, en studies waarin de samenhang is onderzocht in het dagelijks leven door middel van vragenlijstjes op de smartphone.
De resultaten laten zien dat een laag zelfbeeld in de vroege adolescentie een kleine kwetsbaarheid kan zijn voor het ontwikkelen van depressieve symptomen in de late adolescentie en vroege volwassenheid. Verder vond Masselink dat een laag zelfbeeld samengaat met vermijding en sociale problemen, en dat die twee factoren depressieve symptomen voorspellen. Voor de verbanden gedurende de dag vond hij dat een laag zelfbeeld op een gegeven moment samenhangt met meer somberheid, minder sociale sociaal contacten en meer vermijding. Er werd geen duidelijk bewijs gevonden dat zelfbeeld, vermijding, sociale factoren en somberheid elkaar betekenisvol beïnvloeden van moment tot moment gedurende dag.
Een belangrijke focus van het proefschrift ligt ook op methodologische verbeteringen en de verbetering van het wetenschappelijke proces door middel van het toepassen van Open Science principes. Deze principes zijn gericht op het vergroten van de betrouwbaarheid, transparantie, reproduceerbaarheid en repliceerbaarheid van onderzoek.
CV Maurits Masselink
Maurits Masselink (1989) studeerde Social & Health Psychology aan de Universiteit Utrecht. Zijn promotieonderzoek vond plaats bij professor Tineke Oldehinkel, bij de afdeling Psychiatrie aan het Interdisciplinary Center Psychopathology and Emotion regulation, van het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van zijn proefschrift luidt: ‘Despicable me. Self-esteem and depressive symptoms among adolescents and young adults’.
Download hier het proefschrift.