Het NJi onderscheidt op deze landingspagina vijf hoofdstukken:
Maatregelen en ondersteuning algemeen
Onderwijs, hulp en opvang voor kwetsbare kinderen
Didactisch en pedagogisch handelen
Voor directeuren/schoolleiders
Samenwerking bij zorgen
Maatregelen en ondersteuning algemeen
Minister Slob heeft op 20 maart een aantal maatregelen genoemd om de continuïteit van onderwijs en ondersteuning voor te garanderen, ook voor leerlingen in kwetsbare posities:
- Ondersteunen dat elke leerling toegang tot onderwijs op afstand krijgt: onder andere door via scholen laptops ter beschikking te stellen voor leerlingen die dat nodig hebben.
- Stimuleren van maatwerk voor leerlingen die meer begeleiding nodig hebben, in nauwe samenwerking tussen gemeenten, scholen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en andere partijen.
Organiseren van onderwijs voor leerlingen voor wie thuis geen veilige basis is. Scholen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en gezinsvoogden bepalen om welke kinderen en jongeren het gaat. Samen zoeken zijn naar maatwerkoplossingen. Zie elders op de site voorbeelden van maatwerk.
In de brief gaat de minister ook in op de regeling dat het schooladvies dit jaar de overgang bepaalt van groep 8 naar het voortgezet onderwijs. Bekijk de volledige brief.
Op 24 maart maakte minister Slob bekend dat de centrale eindexamens in het voortgezet onderwijs niet doorgaan. De resultaten van de schoolexamens vormen de basis voor het behalen van het diploma dit schooljaar. Dit geeft scholen extra ruimte om de schoolexamens, op afstand voor te bereiden en af te nemen. Bekijk de FAQ van OCW. Voor andere vragen kun je terecht bij het Examenloket.
Het is belangrijk dat schooldirecteuren (via besturen en/of samenwerkingsverbanden passend onderwijs) actief contact zoeken met hun gemeenten om samen afspraken te maken over de inzet van de benodigde extra leermiddelen.
Enkele tips:
- Stichting Leergeld en het Jeugdeducatiefonds bieden extra ondersteuning en/of leermiddelen.
- Het ministerie van OCW heeft inmiddels via deze brief laten weten verschillende maatregelen te treffen om extra leermiddelen en ondersteuning tot stand te brengen. SIVON (Samen Inkopen Voor Onderwijs Nederland) ondersteunt scholen met (ict-) kennis, producten en diensten voor de totstandkoming van hoogwaardig onderwijs, en werkt daarin nauw samen met Kennisnet.
In deze videoboodschap (19 maart 2020, Nederlandstalig) spreken beide ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hun waardering uit voor al het werk wat momenteel verzet wordt.
Onderwijs, hulp en opvang voor kwetsbare kinderen
Maatwerktips voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften
Tips voor gezinnen met anderstalige en/of laaggeletterde ouders
Voor veel anderstaligen en/of laaggeletterden is het een behoorlijke opgave de (voornamelijk schriftelijke informatie) te begrijpen. Zij zijn vaak wel bekend met WhatApp en vormen van videobellen (zoals Skype). Het is dan ook effectiever om deze roep ouders te bellen in plaats van te mailen. Beeld werkt beter dan tekst.
- Bij het gebruik van schriftelijke informatie: vraag iemand die bekend is met de doelgroep om de tekst te controleren en zo nodig aan te passen.
- Scholen worden gestimuleerd te inventariseren welke ouders moeite zullen hebben de schriftelijke informatie te begrijpen. Het verzoek is om persoonlijk contact op te nemen met de ouders en hen te begeleiden.
- Taalscholen en schakelklassen hebben veel expertise met deze doelgroep.
- Bekijk alternatieve vormen van communicatie.
- Bekijk informatievoorzieneing voor ouders met een verstandelijke beperking.
Didactisch en pedagogisch handelen
Tips voor het organiseren van onderwijs op afstand:
In contact blijven
Als de techniek op orde is om les te geven en er (weer) verbinding mogelijk is met de leerlingen, kun je met deze belangrijke opgave aan de slag. Lukt het leerlingen om een nieuw ritme te vinden? Om gemotiveerd deel te nemen aan de lessen, ook als toetsen en examens uitgesteld worden? Welke stressfactoren zijn er voor hen in de nieuwe situatie? Scholen zijn creatief in het bedenken van oplossingen. Uit een verkenning onder samenwerkingsverbanden passend onderwijs horen we veel verschillende voorbeelden over hoe scholen creatieve oplossingen gebruiken om als leerkracht of mentor in contact te zijn. Vaak via een online incheck; leerlingen die extra steun kunnen gebruiken spreken hun leerkracht en mentor vaker. In kwetsbare situaties wordt ook samengewerkt met partners uit jeugdhulp en wijkteams, om in goede afstemming te kijken wat nodig is. Zie bijvoorbeeld de ondersteuning kwetsbare kinderen in de gemeente Zeist.
Ook op de eerdergenoemde website van Wijslijst staan tips over het bevorderen van contact.
Stress rond toetsen en examens
Veel kinderen, jongeren en ouders ervaren stress door het wegvallen van de geplande mijlpalen van toetsen en examens. Bij de overgang naar de middelbare school of het studentenleven geeft dit extra onrust en stress. Dit kan invloed hebben op de motivatie om nog met school bezig te zijn. Het kan ook impact hebben op het stressniveau in het hele gezin, of de mentale gezondheid van je leerling. Heb daar begrip voor. Tips voor leerlingen en hun ouders om met deze spanningen om te gaan:
Voor directeuren/schoolleiders
Heb begrip voor de thuissituatie
De signalen die scholen uitzenden naar ouders en kinderen verschillen erg van elkaar. Wees je bewust van de impact die de huidige situatie heeft op gezinnen. De toon die je als schoolleider kiest is om dit moment extra belangrijk. Hoe draag je bij aan rust en vertrouwen in passende oplossingen in de situatie van je leerlingen? Het is belangrijk dat gezinnen zich door school gesteund voelen nu zij veel tegelijk moeten organiseren. Het eigen werk, de rust in huis, een dagprogramma voor kinderen én het begeleiden bij schoolwerk vraagt veel van ouders. Het is goed om ook met je collega’s te overleggen over wat deze situatie betekent voor je rol als directeur en voor de signalen die je wilt uitzenden.
Verantwoordelijkheid
Neem verantwoordelijkheid voor het deel waar je eigenaar van bent. De overheid bepaalt hoe lang deze schoolsluiting duurt, maar het ligt binnen de eigen mogelijkheid om ervoor te zorgen dat het onderwijs aan de leerlingen zo goed mogelijk doorgang vindt. Kijk vooruit en maak samen keuzes rond lessen voor bijvoorbeeld examenleerlingen.
Als directeur dien je je primair te richten op de eigen organisatie, los van je publieke verantwoordelijkheid. Medewerkers en leerlingen hebben jouw zorg nodig. Heb oog voor de situatie van je medewerkers en de stress die zij ervaren, ook in hun eigen thuissituatie. Dan kunnen zij er op de beste manier zijn voor de leerlingen.
Ondersteuning van medewerkers tijdens de coronacrises van voor leidinggevenden, ARQ (Kenniscentrum Impact van rampen en crises)
Communicatie
Wees eenduidig in je communicatie, zowel intern als extern. Investeer (genoeg) energie in de externe communicatie. Het vasthouden en herhalen van één boodschap kan daarbij helpen. Zorg voor eenduidige interne communicatie, maak helder welke stappen je zet en welke uitgangspunten daaronder liggen. Door aanwezig te zijn laat je mensen merken dat ze er niet alleen voor staan. Stimuleer medewerkers om problemen te bespreken en ervaringen uit te wisselen.
Samenwerking bij zorgen
Benutten van de ondersteuningsstructuur in en om school
Nu de communicatie met leerlingen op fysieke afstand vorm krijgt, is het extra belangrijk om je eventuele zorgen over leerlingen met collega’s te delen. De ondersteuningsstructuur van de school zal ook in deze tijd voortgezet worden. Leerlingbegeleiders en ondersteuningscoördinatoren zijn in scholen beschikbaar voor afstemming met schooldirecteuren, teamleiders en externe partners van de school. Uiteraard blijft het daarbij belangrijk om, zo mogelijk, eerst over je zorgen met leerling en ouders zelf te communiceren. Op veel plekken ontwikkelen partners in samen nieuwe vormen: in sommige regio’s zijn er dagelijkse of wekelijkse interprofessionele digitale overleggen gestart. Ook zijn er appgroepen waarin kinderopvang, scholen, wijkteams en jeugdhulppartners samenwerken om risicovolle situaties in beeld te brengen en samen te handelen. Afstemmen over maatwerk is daar onderdeel van.
Ook horen we dat scholen en partners uit de jeugdgezondheidszorg samen optrekken in situaties waarin scholen te maken krijgen met het overlijden van een ouder, als gevolg van coronavirus.
Meer informatie
