Het stappenplan voor een goede en sociaal veilige start biedt u overzichtelijk een aantal aandachtspunten waar u en uw team gebruik van kunnen maken tijdens de voorbereiding op de opstart van het onderwijs aan leerlingen in uw school.

Stap 1: Bereid u voor

Bestuur en schoolleiding:

• Bedenk wat u belangrijk vindt voor de eerste periode en betrek alle teams bij de plannen.
• Betrek externe partners.

In het team:

• Kijk terug, deel uw ervaringen.
• Kijk vooruit, maak afspraken voor de opstart.
• Betrek ouders.

Stap 2: Bepaal doelen voor de eerste dag en de eerste periode

Het is belangrijk te weten waarop de focus moet liggen wanneer de school weer begint. De eerste periode is vooral bedoeld om:

• Het startmoment te markeren en uit te spreken dat het fijn is om elkaar weer te zien.
• Ervaringen uit te wisselen, mooie en verdrietige momenten samen te delen.
• Een luisterend oor te bieden.
• Nieuwe verbinding in de groep te creëren.

Stap 3: Twee pijlers: verwerking en normalisering

Het is belangrijk dat u aandacht hebt voor verwerking én normalisering. Deze processen lopen naast en door elkaar en doen een beroep op uw pedagogisch en didactisch vakmanschap. Neem tijd voor een rustige start en vraag ‘Hoe was de afgelopen tijd voor jou?’ U kunt kiezen voor het gesprek, maar er zijn andere manieren, zoals een creatieve vorm of een gezamenlijk ritueel. Afhankelijk van de school en uw leerlingen kunt u inzetten wat het meest passend is.

Stap 4: Praktische (les)ideeën

Vier dat je elkaar weer ziet. Zorg voor een warm welkom. Maak ruimte voor uitwisseling, bedenk hiervoor passende groepsactiviteiten. Ontspanning en plezier horen daarbij.

• Betrek gymdocenten bij het organiseren van een mogelijke buitenactiviteit.
• Vul een vragendoos met vragen van leerlingen voor een groepsgesprek.
• Laat leerlingen kaarten maken voor een ander.

Een ritueel kan helpen om de overgang te markeren en biedt houvast, troost en verbinding. Houvast omdat het helpt contact te maken met het bekende en kan dienen als anker. Troost omdat een ritueel een manier is om emoties een plek te geven. Verbinding omdat iedereen weer samen is en het ritueel dat samenzijn op school onderstreept.

Stap 5: Rond af

De opstart, of dat nu een dag, een week of een langere periode is, moet uiteindelijk een afronding krijgen in het team. Als dat kan, maak dan een inschatting wanneer de situatie weer ‘normaal’ zou moeten zijn.

• Plan periodieke overleggen waarin u met het team, interne ondersteuners en eventueel ook externe partners de stand van zaken doorloopt. Houd in de gaten hoe het met iedereen in het team gaat. Bespreek wat goed gaat, wat niet en wat nog moet worden geregeld. Welke afspraken moeten worden herzien?
• Bespreek hoe u dit schooljaar betekenisvol kunt afronden.
• Tot slot moet er een moment zijn om vooruit te kijken. Ook daar komt weer ruimte voor en dat is goed.