Alliantie Nederland Rookvrij is opgericht door Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds met als doel om er samen voor te zorgen dat niemand meer (over)lijdt aan de gevolgen van roken. Het onderzoek is uitgevoerd voordat op 1 april de accijnsverhoging op tabak werd ingevoerd, waarbij een pakje sigaretten 1 euro duurder werd.
Hogere prijs zorgt voor minder rokende jongeren
Vóór de accijnsverhoging vond bijna de helft van de jongeren € 7 een goede prijs voor een pakje sigaretten. Een groot deel van de jongeren die € 7 geen goede prijs vond, gaf aan dat zij de huidige prijs te laag vinden. Een groter aandeel van de jongeren (71%) vond het een goed idee als de prijs van een pakje sigaretten op 1 april 2020 naar € 8 zou gaan. Jongeren vonden de belangrijkste redenen om sigaretten duurder te maken het voorkomen dat jongeren beginnen met roken en het stimuleren te stoppen met roken, respectievelijk 82 en 71 procent van de jongeren noemde dit.
Gezondheid belangrijkste reden om niet te roken
Jongeren gaven aan wat voor hen de belangrijkste redenen zijn om niet te (gaan) roken. Hieruit blijkt dat de meest voorkomende redenen zijn: “het is ongezond” en “je gaat eerder dood”, op afstand gevolgd door de hoge kosten. Rokende jongeren noemen significant vaker andere lichamelijke effecten zoals “je gaat er van hoesten”, maar ook dat je er gele tanden van krijgt.
Roken heeft geen stoer imago
Voor een groot deel van de jongeren heeft roken geen goed imago; een meerderheid heeft liever geen relatie (85 procent) of seks (66 procent) met iemand die rookt. Ook vinden de meesten het niet stoer: 80 procent vindt het niet stoer als jongens en meiden roken. Onder rokers is dit 41 procent en onder niet-rokers 88 procent.
Rokers haken af bij € 10
Meer dan de helft van de rokers (59%) haakt af als de prijs van een pakje sigaretten € 10 wordt. Dit neemt toe naar acht op de tien jongeren bij € 13 en 90 procent van de rokers haakt af bij € 15 per pakje sigaretten.
Een ruime meerderheid (84%) van de rokers gaf op basis van hun koopfrequentie en de (oude) prijs van afgerond € 7 voor een pakje sigaretten maximaal € 364 uit per jaar. Wanneer deze rokers hun rookgedrag na de accijnsverhoging niet hebben aangepast geven zij nu maximaal € 416 per jaar uit. Jongeren die elke dag een pakje sigaretten rookten, zouden per jaar € 2.555 besparen als zij zouden stoppen met roken, dit betrof 5 procent van de rokende jongeren. Deze jongeren geven na de accijnsverhoging gemiddeld € 2.920 per jaar uit als zij hun rookgedrag niet aanpassen. Als jongeren stoppen met roken, geven ze hun geld het liefst uit aan (merk)kleding (19%), uitgaan (17%) of een scooter (16%).
Sociale relaties vs. roken
Over het algemeen vinden rokers sociale relaties belangrijker dan roken. Zo geeft 43 procent aan niet meer te roken als iemand in zijn naaste omgeving (ernstig) ziek zou zijn. Een vergelijkbaar deel (41 procent) zegt te stoppen met roken als hij of zij verkering krijgt met iemand die niet rookt. Ongeveer de helft (55 procent) van de rokers geeft aan dat het lastig is om verkering te krijgen als je rookt en ongeveer evenveel rokers (54 procent) kiezen liever voor een maand niet roken dan voor een maand niet meer afspreken met vrienden.
Helft is voorstander van verbod op sigaretten
Meer dan de helft van de jongeren vindt dat sigaretten beter helemaal verboden kunnen worden in plaats van het duurder te maken. Rokers zijn hier – logischerwijs – minder vaak een voorstander van, maar nog steeds staat een derde hier positief tegenover. Meer jongeren tussen de 12 en 15 jaar zijn voorstander van een verbod op sigaretten dan 16-plussers; respectievelijk 60 procent en 49 procent van hen ziet dit zitten.
Download hier het uitgebreide rapport als PDF.
