‘Slapen doe je thuis’, iets wat we vaak horen als er gepraat wordt over slapen. Maar scholen hebben ook zeker veel invloed op de slaap van tieners! Denk alleen al aan de Magister schoolmeldingen die tieners vaak ’s avonds laat ontvangen (63%). In de vorige stukken – VMBO scholieren slapen te weinig en – was te lezen dat via vele gesprekken, o.a. met tieners, de belangrijkste factoren in kaart zijn gebracht die invloed hebben op de slaap van tieners, waarna deze zijn getoetst onder een groep van 209 VMBO-scholieren (63% meisjes, 12-16 jaar) om te zien of de mening over het belang van die factoren breed gedragen werd. Hieruit kwam naar voren dat scholen wel degelijk invloed hebben op de slaap van tieners! Hierover in dit artikel meer.
Naast dat social media en schermgebruik een belangrijke reden is om niet op te tijd slapen, bleek uit dit onderzoek dat schoolzaken ook een belangrijke rol spelen. Denk hierbij aan zorgen over huiswerk en toetsen, de vakkenkeuze of keuze van opleiding en het meer algemene zorgen maken over de toekomst. ’s Avonds huiswerk maken staat in de top drie van redenen waardoor het tieners niet lukt om op tijd te gaan slapen. Soms omdat het huiswerk teveel is doordat de hoeveelheid niet wordt afgestemd tussen vakken, tieners laat klaar zijn met school, maar ook omdat ze moeite hebben om hun huiswerk te plannen in combinatie met andere (sociale) activiteiten zoals sport, hobby’s en bijbanen (59%).
Ook kwam naar voren dat tieners last hebben van hoge verwachtingen vanuit school/opleiding (60%). Uit de gesprekken kwam naar voren dat de focus op cijfers, cito-scores, eisen van vervolgopleidingen en op jonge leeftijd vakken/opleiding kiezen zorgen voor deze druk en verwachtingen. Prestatiedruk en de daarmee komende stress onder tieners is zorgelijk. Beide zijn gerelateerd aan emotionele problemen zoals somberheid, piekeren, angst, maar ook zeker slaapproblemen! Zo geeft 71% van de tieners aan geregeld te piekeren over schoolcijfers voor het slapen gaan wat bijdraagt aan een slechte nachtrust en dus slechtere schoolprestaties.
Een opvallende reden voor slechte slaap die tieners en ouders aangaven was het krijgen van digitale schoolmeldingen laat in de avond (63%). Via digitale schoolapplicaties, zoals Magister, worden push-meldingen gestuurd over cijfers, huiswerk en roosterwijzigingen (zie ons vorige artikel). Ouders kunnen vaak meekijken met cijfers en roosters van hun kinderen wat vaak voor extra stress en discussies thuis zorgt.
Als scholen de schoolprestaties en het mentaal welzijn van hun leerlingen willen verbeteren is het noodzakelijk om aandacht te geven aan de slaapgezondheid van hun leerlingen. Dit verbetert namelijk hun informatieverwerking, concentratie en geheugen. Maar zij zitten hiermee ook zeker beter in hun vel! Wat kan je doen als school? Denk aan geen meldingen meer in de avond sturen, ouders niet directe digitale toegang geven tot cijfers, huiswerk en roosterwijzigingen, en meer hulp geven bij het plannen van huiswerk.
De resultaten komen uit het onderzoek van het ‘Charge Your Brainzzz’ project uitgevoerd door o.a. de Vrije Universiteit, Universiteit van Amsterdam en GGD Amsterdam i.s.m. TeamAlert, het NJI, JOGG, MIND en een aantal andere GGD-regio’s onder het TeamAlert jongeren panel en gesubsidieerd door ZonMw en de Hersenstichting.
