De Consumentenbond onderzocht welke opties de apps bieden aan ouders en kinderen om de platforms tot een veilige omgeving te maken. De bond concludeerde dat de platforms te weinig rekening houden met de kwetsbaarheid van kinderen en hun privacy en dat de instellingen niet kindvriendelijk zijn.

Zo zetten alleen Facebook, Instagram, TikTok en YouTube het profiel van jonge gebruikers standaard op privé. Slechts bij twee socialemediaplatforms, Facebook en Instagram, is het mogelijk schermtijd bij te houden en een maximumtijd in te stellen. Ouderlijk toezicht is alleen mogelijk bij TikTok en YouTube.

Snapchat en TikTok gaan ver

Facebook, Instagram, Snapchat en TikTok maken profielen van jonge gebruikers en stemmen content en advertenties af op persoonlijke kenmerken. Snapchat en TikTok gaan daarin ver, vindt de Consumentenbond. Deze apps baseren hun advertenties namelijk ook op het surfgedrag en de locatie van kinderen.

Een ander bezwaar van de bond is dat het bij de helft van de apps moeilijk is om gegevens te verwijderen bij het opzeggen van een account. Bij Snapchat, Instagram en Telegram moet dit via de website. Bij TikTok is het niet duidelijk of de dienst wel alle persoonsgegevens verwijdert.

Niet veilig

Sandra Molenaar, directeur Consumentenbond, vindt niet dat kinderen van sociale media af moeten: “Dat is niet de oplossing. Maar feit is wel dat de platforms in hun huidige vorm geen veilige omgeving vormen voor kinderen. Dat moet veranderen. En dat kunnen we niet overlaten aan techbedrijven, want die laten keer op keer zien het niet te kunnen. Dus zijn er aanvullende regels nodig om kinderen beter te beschermen. Het belang van kinderen moet al in het ontwerp van de apps worden meegenomen. Dit staat ook beschreven in de code voor kinderrechten, waar wij onze steun voor hebben uitgesproken.”

Ondersteun en begeleid jongeren

“Omdat de meeste apps hun veiligheid voor kinderen en jongeren niet op orde hebben, is het belangrijk dat zij door leerkrachten en ouders ondersteund en begeleid worden”, zegt Peter Nikken van het Nederlands Jeugdinstituut. “Praat dus met hen over wat ze op sociale media doen en hoe ze hun informatie met anderen delen. Vraag wat ze ervan vinden, wat ze belangrijk vinden en waar ze steun bij kunnen gebruiken.”

Volgens Nikken is het daarnaast belangrijk om kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking of psychosociale problematiek goed te begeleiden. “Ook zij vinden het belangrijk om via sociale media contact met anderen te hebben. Maar voor hen is het extra lastig om in te schatten of ze wel met betrouwbare personen te maken hebben.”