Methode

Bij het onderzoek werden gegevens gedurende drie opeenvolgende jaren (februari 2020 – mei 2022) verzameld. In totaal deden 1128 kinderen mee, afkomstig uit drie regio’s: Haaglanden, Groningen en Eindhoven. Hun gemiddelde leeftijd was bij aanvang van het onderzoek 5,35 jaar. De motorische competentie werd gemeten met behulp van de MQ Scan, een veelgebruikte tool in het bewegingsonderwijs waarbij kinderen een beweegbaan met allerlei onderdelen afleggen om een indruk te krijgen van hun motorische vaardigheid.

Ongewenste patronen geïdentificeerd

De resultaten van de studie laten maar liefst elf verschillende ontwikkelingspatronen zien in de motorische vaardigheid van de kinderen. Deze patronen variëren van normaal tot fluctuerend, maar onthullen ook ongewenste ontwikkelingspaden bij een aanzienlijk percentage kinderen. Bij bijna één op de vijf deelnemende kinderen (18,2%) werden namelijk ongewenste patronen in de motorische ontwikkeling aangetoond, tussen het begin van het onderzoek (T0) en de laatste meting (T2). Belangrijk om te weten is dat kinderen hier niet zomaar overheen groeien.

Noodzaak van vroege en gerichte interventies

Het feit dat deze groep kinderen een ongewenste ontwikkeling vertoonde, benadrukt het belang van proactieve maatregelen. Maatregelen moeten al op jonge leeftijd gericht worden ingezet om kinderen te ondersteunen bij het stimuleren van hun motorische ontwikkeling en negatieve gevolgen te voorkomen. Denk hierbij aan het stimuleren van bewegen, buitenspelen, lopen en fietsen en het beperken van stilzitten. Het kan ook gaan om meer gerichte beweeginterventies op school, bij een sportvereniging of bij een kinderfysiotherapeut, waar aandacht is voor de breed motorische ontwikkeling.

Conclusie

De bevindingen bieden waardevolle inzichten voor ouders, opvoeders en beweegprofessionals die zich inzetten voor de holistische ontwikkeling van kinderen. Het gaat namelijk om een complex proces, onder andere vanwege de grote variatie in motorische ontwikkelingspatronen. Het is van belang om gerichte interventies te ontwikkelen, om ervoor te zorgen dat alle kinderen de mogelijkheid hebben om hun motorische vaardigheden optimaal te ontwikkelen.

Over Start (V)aardig

Start (V)aardig is een onderzoek naar de beweegvaardigheid van kleuters. Wie namelijk op jonge leeftijd goed leert bewegen en daar plezier in heeft, ontwikkelt vaak een actieve leefstijl. Beweegprofessionals, waaronder buurtsportcoaches, kunnen een belangrijke rol spelen in het efficiënt en effectief stimuleren van de beweegvaardigheid van kleuters. Maar in het werken met deze leeftijdsgroep kunnen zij extra kennis gebruiken.

Onder leiding van De Haagse Hogeschool voeren tien organisaties uit de sport- en beweegsector dit onderzoek uit. Samen vormen zij een consortium dat gefinancierd wordt door Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Naast De Haagse Hogeschool zijn de volgende organisaties partner in het consortium: Hanzehogeschool Groningen, Fontys Sporthogeschool, Hogeschool Windesheim, Vrije Universiteit Amsterdam, Technische Universiteit Eindhoven, Kenniscentrum Sport & Bewegen, Vereniging Sport en Gemeenten, Almere Kenniscentrum Talent en SALTO-scholen. Daarnaast zijn nog eens elf organisaties op het gebied van onderzoek, beroepspraktijk en onderwijs betrokken bij ‘Start (V)aardig’.

De vragen die buurtsportcoaches hebben, zijn het uitgangspunt voor het doel van het onderzoek Start(V)aardig. Dat is namelijk de ontwikkeling van een toolkit met bouwstenen en tools voor de buurtsportcoach ter bevordering van de beweegvaardigheid van kleuters. Met deze toolkit kunnen beweegprofessionals, zoals buurtsportcoaches, de beweegvaardigheid en het beweegplezier van kleuters vergroten.