De korte slapers hadden meer psychische problemen, zoals depressie, angst en impulsief gedrag. Een slaaptekort hield verder verband met een slechter geheugen en probleemoplossend vermogen en een verminderde besluitvorming, schrijven de onderzoekers wier studie in vakblad The Lancet Child & Adolescent Health verscheen.
Minstens negen uur slaap
Kinderen van 6 tot 12 jaar zouden negen tot twaalf uur moeten slapen. Wat de gevolgen zijn op de lange termijn als die negen uur niet wordt gehaald, daar is nog weinig onderzoek naar gedaan. Daarom verzamelden de wetenschappers data van 8300 Amerikaanse kinderen van 9 of 10 jaar die deelnamen aan de zogenoemde ABCD-studie (Adolescent Brain Cognitive Development). Ze analyseerden MRI-scans, medische dossiers en enquêtes die ouders en kinderen invulden aan het begin van de studie en tijdens het vervolgonderzoek twee jaar later.
Hersenschade op de lange termijn
De bevindingen waren opmerkelijk. “We ontdekten dat de kinderen die minder dan negen uur per nacht sliepen minder grijze stof hadden in hun hersenen. Ook hadden hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor concentratie, geheugen en remmingen een kleiner volume vergeleken met de hersenen van kinderen die wel voldoende sliepen”, aldus onderzoeker Ze Wang, hoogleraar diagnostische radiologie aan de UMSOM. “Deze verschillen waren er twee jaar later nog steeds. Dat is zorgwekkend want het lijkt er dan dus op dat er schade op de lange termijn ontstaat bij kinderen die te weinig slapen.”
Dit is een van de eerste studies die de mogelijke langetermijneffecten aantoont van slaapgebrek op de hersenontwikkeling van kinderen. Daarmee kan de studie de huidige slaapadviezen kracht bij zetten, aldus onderzoeker Wang.
Maak tijd voor slaap
Uit het vervolgonderzoek bleek dat de kinderen die voldoende sliepen in de twee jaar die volgden geleidelijk minder gingen slapen. Dat is normaal: naar mate kinderen ouder worden hebben ze minder slaap nodig. De groep die echter al te weinig sliep, bleef evenveel slapen. Met ander woorden: hun slaaptekort werd wel kleiner. Er is gecorrigeerd voor factoren als sociaaleconomische status, geslacht, puberteit en andere zaken die de hoeveelheid slaap kunnen beïnvloeden.
“We hebben geprobeerd de twee groepen zo goed mogelijk vergelijkbaar te maken om zo de langetermijngevolgen van een slaaptekort bij kinderen te achterhalen. Maar aanvullend onderzoek is nodig om onze bevindingen te bevestigen en om te kijken of de schade omkeerbaar is als kinderen na een interventie wel voldoende slapen”, legt Wang uit.
Toch wordt het onderzoek nu al geprezen. “Dit is een cruciale studie die het belang duidelijk maakt van langetermijnonderzoek naar de hersenen van het opgroeiende kind”, besluit wetenschapper E. Albert Reece. “Het belang van voldoende slaap wordt nog weleens over het hoofd gezien op drukke dagen vol huiswerk, hobby’s en speelafspraken. Nu zien we hoe schadelijk dat kan zijn voor de ontwikkeling van een kind.”
Slaaptips
Al langer zijn er studies die smartphones aanwijzen als de grote boosdoener van een slaaptekort bij kinderen. Zo toonde het RIVM al in 2019 aan dat minderjarigen tot veertig minuten aan slaap verliezen doordat ze ’s avonds voor het slapengaan met hun mobiele telefoon bezig zijn. Ze vallen daardoor later in slaap. Ruim een op de vijf 8- tot 13-jarigen zit iedere avond naar een scherm te kijken. Onder 13- tot 18-jarigen is dat zelfs 83 procent én meer dan twee uur lang.
Heb je het idee dat je kinderen te weinig slapen, zorg dan in eerste instantie dat ze op tijd in bed liggen, want hoe eerder ze slapen, hoe groter de kans dat ze genoeg uren slaap krijgen. En ten tweede: verban de mobiele telefoon uit de slaapkamer. Het advies is om vanaf een uur voor het slapengaan geen smartphone meer te gebruiken. Dat geldt trouwens ook voor volwassenen.
Bron: scientias.nl
