1. Duurzame schoolgebouwen
Ondanks dat gemeenten in principe verantwoordelijk zijn voor de schoolgebouwen, kunnen schoolbesturen zelf wel energiebesparende maatregelen nemen. Voorwaarde is dat die maatregelen zichzelf binnen redelijke tijd terugverdienen, want eigenlijk mogen scholen hun bekostiging van het Rijk niet gebruiken voor gebouwen.
Met hulp van de Green Deal Scholen hebben scholen de afgelopen jaren stappen gezet om minder CO2 uit te stoten, zelf stroom op te wekken of zelfs helemaal energieneutraal te worden en van het gas af te gaan. Momenteel doen elf basisscholen mee aan de pilot Aardgasvrije en Frisse Scholen van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De PO-Raad onderschrijft het belang van het klimaatakkoord en wil dat alle schoolbesturen de komende jaren met hun gemeente afspraken gaan maken over het toewerken naar energieneutrale schoolgebouwen.
Op de website van Bouwstenen voor Sociaal kunnen schoolbesturen praktijkervaringen uitwisselen met energiebesparende maatregelen.
2. Gezonde School
Een gezonde leeromgeving zorgt voor betere leerprestaties, minder gezondheidsklachten en minder ziekteverzuim van zowel leerlingen als leerkrachten. Daarom stimuleert het programma Gezonde School scholen om aandacht te besteden aan het milieu in en rondom het schoolgebouw. Op de website van Gezonde School staan de criteria voor het behalen van het certificaat Natuur en Milieu en aanvullende tips. Hieronder enkele voorbeelden:
- De inrichting van het schoolplein nodigt leerlingen uit om bezig te zijn met de natuur.
- Gebruik het schoolplein als buitenlokaal.
- Maak het schoolplein toegankelijk na schooltijd.
- Afval wordt gescheiden.
- Zorg voor goede ventilatie, mechanisch of natuurlijk. Tip: maak een leerling ventilatiebaas. Deze leerling heeft als taak om de CO2-meter in de gaten te houden.
- Zet computers uit, niet op stand-by.
- Betrek leerlingen, ouders en medewerkers bij activiteiten rondom milieu en natuur.
- Stimuleer ouders en leerlingen en leerkrachten om lopend of met de fiets naar school te komen.
Duurzaamheid speelt overigens ook een rol binnen het Gezonde School-thema ‘Voeding’, bijvoorbeeld bij de vraag: waar komt ons eten vandaan?
3. Duurzaamheid in het nieuwe curriculum
Leerlingen zien de wereld om zich heen veranderen. Zij kunnen en willen een bijdrage leveren om de wereld leefbaar te houden. Welke kennis hebben zij nodig om bewuste keuzes te maken in hun eigen gedrag? Hoe leren we hen om vanuit hun waarden en normen te redeneren en om waardeoordelen over duurzaamheidsoplossingen te geven?
De lerarenontwikkelteams van curriculum.nu werken momenteel volop aan de uitwerking van de bouwstenen voor de nieuwe kerndoelen. Deze bouwstenen beschrijven de kennis en vaardigheden die voor alle leerlingen van belang zijn in de verschillende fasen van het primair en voortgezet onderwijs. Duurzaamheid komt prominent aan bod in zowel het leergebied Burgerschap als Mens en Natuur.
Fragment uit vierde tussenproduct Burgerschap, opdracht ‘Verantwoordelijk voor je leefomgeving’
“Leerlingen leren omgaan met en nadenken over de spanningen die spelen tussen verschillende waarden en belangen en de gevolgen daarvan voor de leefomgeving, nu en later. Zij onderzoeken hun eigen keuzes en opvattingen en die van anderen over hoe met de leefomgeving om te gaan en wat hierbij ethisch verantwoord en duurzame keuzes zijn. Daarbij onderzoeken ze ook welke krachten en machten deze keuzes bemoeilijken. Leerlingen leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag en zijn zich bewust van het effect hiervan op de leefomgeving.” (lees meer op de website van curriculum.nu)
