De Gezonde school en genotmiddelen (DGSG) vierde onlangs in Utrecht het 30-jarig bestaan. Tijdens die gelegenheid werd niet alleen teruggeblikt en vooruitgeblikt maar ook de nieuwe naam bekend gemaakt: Helder op School.
De naam Helder op School staat voor het bespreekbaar maken van grenzen, zowel vanuit de leerling, als vanuit ouders of schooldirectie. Tegelijkertijd associeert het zich met heldere regels en helder zijn op school. De nieuwe website heet www.helderopschool.nl.
Helder op School is er voor scholen die aandacht willen schenken aan de preventie van alcohol, tabak, drugs en gamen. De brede opzet is de kracht van het programma. “We ontwikkelen interventies, onderzoeken of het werkt, liefst in RCT, en vervolgens implementeren we het en passen de interventies aan waar nodig. Onderzoek doen we bewust zelf, zodat we direct aanpassingen kunnen doen”, aldus Dr. Jeroen Lammers, projectleider Helder op School, van het Trimbos-instituut.
Terugblik DGSG
Het programma DGSG is 30 jaar geleden voortgekomen uit een onderzoek in het kader van alternatieve dienstplicht. Op dat moment waren er nog geen lesmaterialen beschikbaar over alcohol, drugs en tabak. De afgelopen jaren zijn er verschillende effectonderzoeken geweest naar de resultaten van het programma. Met behulp van deze inzichten en de prettige samenwerking met de GGD-en en instellingen voor verslavingszorg is er een stevig programma neergezet met vier pijlers: beleid, educatie, signaleren en omgeving. “We begonnen met het produceren van een aantal boekjes binnen het basisonderwijs. Nu bieden we allerlei (les)materialen binnen PO, VO, MBO, HBO en WO en trainen we preventiewerkers van GGD-en en instellingen voor verslavingszorg. Een programma waar je niet meer omheen kunt”, aldus Marianne Maat, projectmedewerker Helder op School.
Vooruitblik en uitdagingen Helder op School
De komende jaren wordt er gewerkt aan het verder versterken van de implementatie van het programma. Preventieprofessionals en scholen krijgen een verplichte training, voordat ze gebruik maken van interventies. “We zijn ons bewust dat dit veel vraagt van instellingen, samenwerkingspartners en scholen. Wat kunnen ze aan en wat blijft er werken in de praktijk? Het moet praktisch wel haalbaar zijn om interventies te blijven uitvoeren”, aldus Jeroen Lammers.
Helder op School wil ook investeren in een preventieaanpak gericht op kwetsbare doelgroepen. Deze weg is inmiddels ingeslagen door het praktijkonderwijs en speciaal onderwijs als nieuwe doelgroepen te bereiken. Het is een goede aanpak als aanvulling op universele preventieprogramma’s. Daarnaast heeft het programma de ambitie om te zorgen dat jongeren die de overgang maken van middelbaar naar hoger onderwijs zo goed mogelijk om kunnen gaan met middelengebruik (of dit juist nalaten).
Samen staan we sterk
Mede dankzij het ijzersterke netwerk aan GGD-en en instellingen voor verslavingszorg is Helder op School een goed geïntegreerd programma geworden. “We doen dit echt samen. Het is mooi om te zien dat er altijd preventiewerkers zijn die pilots en ontwikkelingen willen uittesten. Met als uiteindelijke doel dat de interventies ook daadwerkelijk werken. Dat is top”, aldus Marianne Maat.
Preventie in het onderwijs
Bekijk hier het aanbod van Helder op School voor preventie van alcohol, roken, drugs en gamen in het basis-, voortgezet en hoger onderwijs.