Bijna 40 procent van de basisschoolleerlingen in groep 7 en 8 scoort laag op het begrip ‘natuurintelligentie’ (NQ). Het gaat dan vooral om kinderen, die met hun ouders weinig natuuractiviteiten ondernemen en ook op school weinig natuurles krijgen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van IVN Natuureducatie. IVN vindt het lage NQ van veel kinderen in deze tijd van klimaatverandering en biodiversiteitscrisis zorgelijk.
“Natuuractiviteiten op school zorgen voor een hoger NQ. Leerkrachten dienen daarom op dit vlak echt beter te worden ondersteund,” stelt Vincent van der Veen, IVN-programmamanager Kind & Natuur.
Het onderzoek, onder leiding van natuurprofessor Agnes van den Berg, vond de afgelopen maanden plaats onder leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool. Meer dan de helft van alle kinderen uit de bovenbouw van de basisschool blijkt zich niet verbonden te voelen met de natuur en heeft ook weinig praktische vaardigheden om die verbinding te maken. Vooral kinderen zonder tuin en kinderen die met hun ouders of school weinig natuuractiviteiten ondernemen scoren laag. Terwijl kinderen die opgroeien met de natuur, gezonder, gelukkiger en creatiever zijn dan leeftijdsgenootjes. Hoe keren we dit tij?
Belang betrokkenheid bij de natuur
“De uitkomsten tonen heel duidelijk aan dat kinderen, die op jonge leeftijd al veel met de natuur in aanraking komen, zich veel meer met de natuur verbonden voelen. Gezien de crises waar we op dit moment mee kampen, is het essentieel dat de jeugd weer betrokken raakt bij de natuur. Wie van de natuur houdt, gaat er namelijk ook beter voor zorgen,” aldus Van der Veen.
Daarom meent IVN dat het van belang is dat er de komende jaren volop wordt geïnvesteerd in de ondersteuning op basisscholen op het gebied van natuureducatie. “Het rijk heeft bijvoorbeeld wel geïnvesteerd in ondersteuning voor cultuur- en muziekonderwijs. Ook heel belangrijk. Maar voor natuuronderwijs ontbreekt dit volledig. Dan krijg je toch een Titanic-gevoel: ruimteschip aarde zinkt, terwijl het orkest vrolijk doorspeelt.”
Natuur versus rekenen en taal
Aanleiding voor het NQ-onderzoek vormen de jaarlijkse rapporten van de Onderwijsinspectie over De Staat van het Onderwijs. Hierin wordt telkens weer benadrukt dat het niveau van kinderen op het gebied van rekenen en taal in Nederland achterblijft. IVN erkent het belang van deze basisvaardigheden, maar meent dat de focus op rekenen en taal te eenzijdig is.
Met de ontwikkelde NQ-test en het onderzoeksrapport wil IVN in gesprek gaan met beleidsmakers, onderwijsbestuurders, leerkrachten, ouders en kinderen. Van der Veen: “Alle kinderen hebben recht op een hoopvol toekomstperspectief. In dat licht bezien is natuureducatie, net als kunsteducatie en muziek, misschien wel een belangrijkere basisvaardigheid dan taal en rekenen.”
