Australië, België (zie poster hieronder), Canada (zie dit filmpje), Duitsland, Nieuw-Zeeland, Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika hebben richtlijnen opgesteld voor de jongste doelgroep. Daarnaast heeft de WHO in april 2019 een richtlijn gepubliceerd voor kinderen onder de 5 jaar. Deze richtlijnen komen sterk overeen en geven een goed beeld over hoeveel kinderen in deze leeftijd moeten bewegen om gezond te zijn en te blijven. Deze richtlijnen geven op dit moment ook voor Nederland richting en inspiratie.

Stilzitten

Al deze landen geven aan dat langdurig stilzitten voor kinderen niet gewenst is. Het zou voorkomen moeten worden dat kinderen meer dan 1 uur achter elkaar stil zitten. Dit kan bijvoorbeeld door kinderen tussen het zitten even te laten bewegen. Ook is het goed om kinderen zo min mogelijk in stoeltjes of zitjes te zetten die de vrijheid van bewegen beperken. Soms is dat natuurlijk nodig, bijvoorbeeld in de auto, maar het is beter om het te beperken tot het minimum.

Schermtijd

Alle landen, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, geven een aanbeveling over de tijd dat kinderen achter schermen doorbrengen (computer, tablet, telefoon, etc.). Het wordt aanbevolen om kinderen onder de 2 jaar geen schermtijd te geven. Kinderen boven de 2 jaar zouden maximaal 1 uur per dag achter een scherm door moeten brengen. Duitsland is hierin nog wat strenger: kinderen tot 4 jaar geen schermtijd en kinderen tussen 4-6 jaar maximaal een half uur per dag.

Bewegen voor kinderen jonger dan 1 jaar

Kinderen <1 jaar zouden volgens de richtlijnen van de WHO, België, Australië, Verenigd Koninkrijk, Canada, Denemarken en Zuid-Afrika meerdere keren per dag op een actieve en gevarieerde manier in beweging moeten zijn. Vooral spelen op de grond moet bevorderd worden en kinderen moeten genoeg vrije en veilige ruimte hebben om te bewegen. De WHO, Australië, Canada en Zuid-Afrika geven nog aan dat kinderen die nog niet kunnen lopen per dag minimaal 30 minuten (onder toezicht) in buikligging zouden moeten doorbrengen, om zich goed te ontwikkelen. Duitsland geeft aan dat kinderen van geboorte tot 3 jaar zoveel mogelijk moeten bewegen en zo min mogelijk geremd moeten worden in hun natuurlijke instinct om te bewegen.

Bewegen voor kinderen ouder dan 1 jaar

De beweegrichtlijnen van alle landen geven aan dat kinderen ouder dan 1 jaar minimaal 3 uur per dag actief moeten bewegen, maar meer is nog beter! De activiteiten moeten verspreid over de dag en gevarieerd zijn. Kinderen tussen 3-5 jaar zouden 1 van de 3 uur erg actief/intensief in beweging moeten zijn.

Slaap

Sommige richtlijnen zoals die van de WHO, Canada en Australië, hebben een 24-uurs richtlijn opgesteld voor kinderen tot 4 jaar. In deze richtlijnen worden zitten en bewegen benoemd, zoals hierboven beschreven, maar ook slaap speelt een belangrijk rol. Als kinderen goed en genoeg slapen hebben ze meer energie en zin om te bewegen. De richtlijnen geven aan dat kinderen van 0-3 maanden 14-17 uur per dag moeten slapen en kinderen van 4-11 maanden 12-16 uur per dag. Dit is inclusief de dutjes die de kinderen overdag doen.

Kinderen van 1 en 2 jaar zouden 11-14 uur per dag moeten slapen (inclusief dutjes) en kinderen van 3 en 4 jaar zouden 10-13 uur per dag moeten slapen (mag inclusief dutjes zijn). Voor kinderen van 1-4 jaar geldt ook dat zij op consequente tijden moeten slapen en weer gewerkt moeten worden.

Het Kenniscentrum Sport zet schematisch op een rij wat er in de buitenlandse richtlijnen staat over bewegen, zitten, schermtijd, slaap. Bekijk de tabel “beweegrichtlijnen 0-4 jaar – wat zeggen buitenlandse richtlijnen? (pdf).

Hoe stimuleer je meer en gevarieerd bewegen?

De meeste richtlijnen beschrijven ook tips over hoe je kinderen meer en gevarieerd kunt laten bewegen. Het is bijvoorbeeld goed om te zorgen dat kinderen gevarieerd bewegen door verschillende vormen van bewegen, wisselende omgevingen, wisselende ondergrond en verschillende spelletjes. Daarnaast is het ook heel belangrijk dat kinderen vooral plezier hebben in bewegen en dat activiteiten aangepast zijn op leeftijd en competentie. Daarmee houden ze het langer vol! Zorg bovendien voor genoeg uitdaging, interactie en laat kinderen zowel binnen als buiten spelen. Meer concrete tips voor bewegen voor baby’s, dreumesen en peuters vind je via de Beweegtips van Huis voor beweging.

Ontwikkeling Nederlandse beweegrichtlijn 0-4 jaar

In 2017 zijn de nieuwe Nederlandse beweegrichtlijnen uitgebracht, die aangeven hoeveel lichaamsbeweging je per dag nodig hebt voor een goede gezondheid. Deze richtlijn richt zich op de doelgroepen 4-18 jaar en volwassenen & ouderen. Voor de doelgroep 0-4 jaar zijn nog geen beweegrichtlijnen ontwikkeld door het ontbreken van (voldoende en goed) wetenschappelijk onderzoek. Terwijl daar wel veel vraag naar is vanuit de praktijk!

Daarom zet Kenniscentrum Sport zich nu samen met partners uit wetenschap en praktijk in voor het ontwikkelen van een Nederlandse richtlijn. Daarmee krijgen ouders en professionals houvast hoeveel en op welke wijze lichamelijke activiteit gestimuleerd moet worden voor een goede motorische ontwikkeling en groei.

Lees meer over spelenderwijs bewegen in Nederland

• Spelenderwijs bewegen met de allerkleinsten. In dit artikel staan de belangrijkste wetenschappelijke inzichten en een aantal tips rond spelenderwijs bewegen;
• Een viertal herkenbare uitdagingen uit de praktijk. Drie experts benoemen ze en geven praktische oplossingen;
• De ervaringen en praktische tips van drie pedagogisch medewerkers uit de praktijk;
• Specifiek voor de Nederlandse opvang vind je hier een overzicht met goede aanpakken om kinderen van 0-4 meer te laten bewegen.