Alles over een Gezonde Leefstijl Op School

Schooltuinonderwijs voor vijftien basisscholen Schouwen-Duiveland

Wat je kunt bereiken als je samenwerkt en je goed voorbereidt laat het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland zien. Aankomend seizoen krijgen maar liefst vijftien basisscholen daar schooltuinonderwijs. Janneke Donkers van NME Schouwen-Duiveland (NME SD) ziet haar grote droom uitkomen. Janneke vertelt erover in een interview met Alliantie Schooltuinen.

Binnen drie jaar voor alle bassischoolleerlingen een groen schoolplein en de mogelijkheid om te tuinieren. Dat is onze droom, vertelde Janneke de Alliantie Schooltuinen in april 2024. En het ziet ernaar uit dat ze dat op Schouwen-Duiveland voor elkaar gaan krijgen.

Succesvolle pilot

In januari startte een pilot met 4 scholen, die nu geëvalueerd wordt. Bij de Alliantie Schooltuinen zijn we natuurlijk razend benieuwd! De resultaten zijn positief, kan Janneke alvast verklappen. “Bij een van de pilotscholen werd gematigd enthousiast gereageerd door een van de leerkrachten. We wisten namelijk pas in oktober 2023 dat we in februari 2024 – dus halverwege een lopend schooljaar – aan de slag gingen met de aanleg van een schooltuin en het geven van moestuinlessen. Maar de leerkracht is gelukkig heel enthousiast over dit eerste jaar. De kinderen vonden het geweldig en hadden altijd zin om te tuinieren, weer of geen weer. Leerlingen die normaal moeite hebben met lang stil zitten en de aandacht erbij te houden, bloeien in de tuin op.” Van de 21 basisscholen op het eiland krijgen volgend seizoen maar liefst 15 scholen de mogelijkheid om te schooltuinieren. De resterende scholen volgen, als zij dit willen, hopelijk het jaar erop.

Samenwerken

“Er was een lange adem voor nodig”, vertelt Janneke. Het hele pilotproject startte eind 2021 met het vormen van een kerngroep met daarin Janneke, een medewerker van IVN, een beleidsmedewerker van de gemeente, een lokale imker en een projectleider vanuit de scholen. De grondige aanpak wierp zijn vruchten af: in het najaar van 2023 keurde de gemeenteraad het voorstel goed en kwam er een groot deel van het budget beschikbaar. In januari startte de pilot op drie scholen in Bruinisse en één in Zierikzee.
Janneke nam contact op met Stichting Natuurstad Rotterdam, omdat zij al veel ervaring hadden met schooltuinieren. Ze kreeg veel advies en kon het lespakket schooltuinieren, een teeltplan, rooster en andere producten van Natuurstad tegen een vergoeding overnemen. Waarom zelf het wiel opnieuw uitvinden? Dat is vaak helemaal niet nodig.”

Opnemen in het curriculum

Het idee is dat de deelnemende scholen voor drie jaar (financiële) ondersteuning krijgen, onder andere in de vorm van moestuincoaches, educatiemiddelen en zaai- en plantgoed. Na die drie jaar is het de bedoeling dat de scholen het schooltuinprogramma zelfstandig voortzetten. Scholen kunnen dan zelf hun moestuinlessen verzorgen of de moestuincoach van NME SD inhuren. “Het is mijns inziens vooral belangrijk dat de schooltuinlessen opgenomen worden in het standaard curriculum”, gaat Janneke verder. “Dus niet meer leuk voor erbij of als er toevallig tijd voor is, maar standaard geïntegreerde schooltuinlessen in het schoolaanbod. Die borging is belangrijk, omdat we in de loop der jaren al vele schooltuintjes zagen komen en helaas ook weer zagen gaan. Als die ene enthousiaste leerkracht of vrijwilliger weggaat of ziek wordt, zie je het schooltuinieren vaak als een kaartenhuis in elkaar vallen.”

Start nu met voorbereiden

Naast samenwerken en de lessen opnemen in het curriculum geeft Janneke als tip om nu (oktober/november) al te starten met voorbereiden, zeker als je de tuin nog moet aanleggen. “Je moet kijken waar je de schooltuin gaat aanleggen, wat de bodemkwaliteit is, er moet een ontwerp komen, de tuin moet worden aangelegd, je hebt gereedschap, plant- en zaaigoed en een teeltplan nodig en natuurlijk budget. En dan moet je de educatie nog inrichten.” Je hebt die tijd echt nodig voor je voorbereidingen. Natuurlijk hangt het af van de grootte van de schooltuin en de ambities die je hebt, maar wacht niet te lang.

Rapportcijfer voor schooltuinieren?

Dat de droom van Janneke nu lijkt uit te komen, wil niet zeggen dat ze stopt met dromen. “Hoe mooi zou het zijn als je in de toekomst niet alleen een cijfer voor rekenen en taal op je rapport hebt staan, maar ook eentje voor schooltuinieren. Dat zou ik echt fantastisch vinden!”

Foto’s: Sanne van der Most.

Bron: Alliantie Schooltuinen.