Welbevinden

De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat school een belangrijke rol heeft in het mentaal welbevinden van kinderen. Gelukkige kinderen leren beter. Een veilige omgeving is - samen met gezond eten en bewegen - belangrijk voor hun ontwikkeling en schoolprestaties. Er zijn verschillende programma’s beschikbaar voor schoolbesturen die hiermee aan de slag willen. De PO-Raad zet het op een rijtje.

De jeugd is een periode met veel kansen voor groei en ontwikkeling. Het is dan ook een goede periode om te investeren in promotie van mentale gezondheid en preventie van mentale problemen. Het kennisdossier ‘Mentale gezondheid van de jeugd’ van het Trimbos instituut biedt hiervoor informatie en handvatten.

Marijke van der Zalm is projectleider en adviseur sociale veiligheid bij Stichting School & Veiligheid. In onderstaande blog legt ze uit hoe het thema van de Week Tegen Pesten (25-29 september) ‘Goed voor elkaar!’ helpt bij het tegengaan van pesten.

Het is vakantie. Dat betekent geen school en meer tijd met elkaar. Misschien maak je je als ouder zorgen over de schermtijd van je kind. Als je op vakantie gaat, maar ook als je thuisblijft, kan dat soms lastig zijn. Het Nederlands Jeugdinstituut geeft tips.

In Nederland werken al 36 gemeenten met ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO)'. OKO is een Nederlandse preventieaanpak voor gemeenten. De aanpak richt zich op het voorkomen van alcohol, drugs en tabak gebruik door jongeren door een leefomgeving te vormen waarin ze gelukkig en gezond kunnen opgroeien. Gemeenten die vanaf 1 januari 2024 aan de slag willen met OKO kunnen zich van 3 september tot 13 oktober 2023 aanmelden. Voor de implementatie van OKO kunt u als gemeente budget aanvragen via de SPUK-regeling.

Geen mobiele telefoons meer in de klas vanaf 1 januari 2024. Scholen moeten binnenkort regels opstellen voor mobiele telefoons in de klas. Het uitgangspunt is geen telefoons in de klas, tenzij daar een goede reden voor is. Dat geldt ook voor tablets en smartwatches. Directeur Ouders & Onderwijs Lobke Vlaming is tevreden met deze ban op het mobieltje. In april schoof zij nog aan bij een ronde tafel over mobieltjes in de klas in de Tweede Kamer. Daar pleitte zij voor een nee tenzij-aanpak.

Minister Robbert Dijkgraaf van OCW wil samen met onderwijsinstellingen het welzijn van studenten verbeteren. Hij trekt jaarlijks 15 miljoen euro uit voor een aanpak gericht op studenten in het hoger beroepsonderwijs (hbo) en wetenschappelijk onderwijs. Verder komt er een landelijk Programma Studentenwelzijn, gericht op het welzijn van alle studenten. Dat schrijft Dijkgraaf in een brief aan de Tweede Kamer.

Het HBSC-onderzoek liet vorig jaar zien dat mentale problemen onder meisjes in Nederland tussen 2017 en 2021 fors zijn toegenomen. Op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deden onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut daarom in het najaar van 2022 opnieuw grootschalig onderzoek naar het welzijn van scholieren.

Fonds Slachtofferhulp brengt een lespakket over online seksueel misbruik naar de klas. Het interactieve lespakket, dat is ontwikkeld in samenwerking met Schoolblocks, maakt leerlingen uit het voorgezet onderwijs bewust over wat online seksueel misbruik is en wat de impact hiervan is. Daarnaast biedt de les tools voor docenten om blijvend het gesprek met elkaar en hun leerlingen aan te gaan. Het lespakket is gebaseerd op het online platform WTFFF!? dat Fonds Slachtofferhulp begin 2022 samen met jongeren lanceerde. Snel na de lancering bleek de behoefte aan educatiemateriaal over dit onderwerp groot op middelbare scholen; de plek waar jongeren de meeste tijd doorbrengen.

Studenten die prestatiedruk en stress ervaren geven aan dat dit enerzijds komt door een opstapeling van onzekerheden in hun leven. Anderzijds ontstaan hoge druk en stress door studieprogramma’s met veel piekbelastingen, onduidelijke informatie over toetsen en roosters en grote zorgen over diverse crises in de wereld die vooral de jongeren raken. Veel van de studenten hebben moeite met omgaan met druk en stress omdat zij zich hier niet vaardig in voelen.

Bijna een op de drie basisschoolleerlingen in groep 5 kampt met stressvolle situaties thuis, veroorzaakt door bijvoorbeeld financiële zorgen. Dat blijkt uit onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds.

De meeste kinderen voelen zich veilig op school en weten bij wie ze terecht kunnen als er problemen zijn. Maar wat de school doet bij afwezigheid van hun kind weten veel ouders niet. Bijna de helft van de ouders geeft zelfs aan dat de school geen actie onderneemt als hun kind langer afwezig is van school. Dat blijkt uit onderzoek van Ouders & Onderwijs onder 956 ouders in het Landelijk Ouderpanel.

Als onderwijsprofessional heb je intensief contact met de leerlingen in jouw klas. Behalve dat hun welbevinden op school je bezighoudt, ben je ook alert op hoe zij zich voelen buiten de muren van de school. Kinderen zijn een heel groot deel van hun opgroeiende leven op school. Als het thuis niet goed gaat of zelfs onveilig is, ben jij vaak een van de eersten die dat opmerkt. Je kunt als onderwijsprofessional een belangrijke rol spelen in het zorgen voor een prettige thuissituatie. Het Nederlands Jeugdinstituut zet het op een rij.

Op woensdag 14 juni vindt de zestiende editie van de Nationale Buitenspeeldag plaats. In aanloop daar naartoe heeft Jantje Beton de burgemeesters van Nederland een brandbrief geschreven om in gesprek te gaan met kinderen, ervaringsdeskundigen op het gebied van spelen. Dat is nodig, aldus Jantje Beton, omdat uit onderzoek blijkt dat een op de zes kinderen nooit buitenspeelt.

Op 23 mei – in de Europese Week van de Mentale Gezondheid – hebben het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, sor en Tabitha het nummer ‘Het is oké’ gelanceerd. Hiermee trapten zij de nieuwe jongerencampagne ‘Hey, het is oké’ af. Met het nummer willen ze jongeren het vertrouwen geven om te praten als ze zich bijvoorbeeld somber of gestrest voelen.