Drugs

Jongeren krijgen verschillende drugsgerelateerde beelden op sociale media te zien. Maar slechts een klein deel gaat over de verkoop van drugs. Dat blijkt uit onderzoek onder jongeren tussen de 16 en 18 jaar dat op 19 september 2024 door het Trimbos Instituut is gepubliceerd. Daarnaast laat een pilot van een preventiecampagne op TikTok zien dat dit kanaal mogelijkheden biedt voor drugspreventie onder jongeren, vooral vanwege de mogelijkheid om correcte informatie te verspreiden en misverstanden te corrigeren. De uitkomsten zijn ook voor het onderwijs interessant.

Online gokken is verboden voor minderjarigen. Toch gokt 1 op de 15 middelbare scholieren online voor geld. Dit blijkt uit de ScholierenMonitor 2023 van het Trimbos-instituut: een terugkerend onderzoek naar middelengebruik, digitaal gedrag en mentale gezondheid in het basis- en voortgezet onderwijs (10-16 jaar). De monitor laat verder zien dat het gebruik van vapes onder scholieren hoog ligt, het gebruik van lachgas gedaald is en het gebruik van andere drugs onveranderd is vergeleken met eerdere jaren.

Steeds vaker gaan scholen of politie aan de slag met drugspreventie, door kinderen voor te lichten over de gevaren van drugs. “Niet doen”, waarschuwt Martha de Jonge, Senior Projectleider Drugspreventie bij het Trimbos-instituut. “Dergelijke voorlichting kan een averechts effect hebben.” De Jonge schreef er onderstaande blog over, waarin ze uitlegt waarom drugsvoorlichting geen goed idee is en wat je wel kunt doen.

Na een succesvolle pilot met het IJslandse preventiemodel van 2018 tot 2021 in zes Nederlandse gemeenten, gaat een nieuwe groep van tien gemeenten ook aan de slag met deze preventieve aanpak. De zes pilotgemeenten zetten het werken volgens de IJslandse werkwijze ook door. Dit doen ze onder een nieuwe naam, ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’ (OKO).

Jongeren hebben allerlei verwachtingen bij het gebruik van alcohol of drugs. Die zijn van invloed op de keuze om wel of geen alcohol of drugs te gebruiken. Om daar meer inzicht in te krijgen, ontwikkelde het Trimbos-instituut negen persona’s: gedetailleerde omschrijvingen van verschillende typen gebruikers van alcohol en drugs. Op die manier weten beleidsmakers en preventie- en zorgprofessionals, ook in het onderwijs, beter welke preventieve aanpak aansluit bij de behoeften van een specifieke doelgroep.

Docenten op scholen kiezen bij drugspreventie vaak voor afschrikwekkende voorlichting met een ex-verslaafde, politieagent of nabestaande van een jongere die door een drugsincident om het leven is gekomen. Ze kiezen voor de aanpak die heftige emoties oproept bij de leerlingen, omdat het “anders niet binnenkomt”. Een logische gedachte, zo schrijven Simone Onrust (Projectleider Helder op School) en Daphne Visser (Wetenschappelijk Onderzoeker Helder op School) in hun blog, die helaas in de praktijk vaak anders uitpakt.

Sinds 2012 neemt de aandacht voor gezonde leefstijl op het MBO toe. Dat blijkt uit het onderzoek Bewegen, sport en gezonde leefstijl in middelbaar beroepsonderwijs: 0-meting van het Mulier Instituut.

Op maandag 10 mei organiseert het Trimbos-instituut een Inspiratiesessie Studenten, alcohol, drugs en tabak. De sessie is online en gratis. Thema is: Het nieuwe uitgaan.

Het gebruik van tabak, alcohol en cannabis is onder leerlingen in het praktijkonderwijs en cluster 4- scholen (voor jongeren met psychische- en/of gedragsproblemen) sinds 2008 gedaald, blijkt uit het landelijke EXPLORE-onderzoek van het Trimbos-instituut. Het hoogst is het middelengebruik onder cluster 4-leerlingen, het laagst onder leerlingen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Onderwijsprofessionals geven aan behoefte te hebben aan passend lesmateriaal voor cluster 3-scholen en het praktijkonderwijs.

Het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut hebben een tussenevaluatie opgesteld van het beleidsvormend leertraject voor de aanpak van middelengebruik onder jongeren volgens het IJslandse preventiemodel. In deze tussenevaluatie beschrijven de organisaties gesprekken die gevoerd zijn met (landelijke) organisaties, met de gemeenten die deelnemen aan het leertraject en met deelnemende scholen.

Op welke manier kan zinvolle vrijetijdsbesteding bijdragen aan het welbevinden van jongeren? En kan zinvolle vrijetijdsbesteding onder jongeren het gebruik van alcohol, drugs en tabak voorkomen? Tijdens de online inspiratiesessie over het IJslandse preventiemodel op 23 juni wordt aan de hand van dit model onderzocht wat de rol van vrijetijdsbesteding kan zijn in preventie.

De Gezonde school en genotmiddelen (DGSG) vierde onlangs in Utrecht het 30-jarig bestaan. Tijdens die gelegenheid werd niet alleen teruggeblikt en vooruitgeblikt maar ook de nieuwe naam bekend gemaakt: Helder op School.

Al 30 jaar krijgt iedere nieuwe generatie leerlingen, studenten en ouders via het programma De gezonde school en genotmiddelen (DGSG) een eigentijds preventieaanbod van alcohol, tabak, drugs en gamen binnen het onderwijs. Om dit te vieren is er op donderdag 21 november een feestelijke middag van 12.15 tot 16.30 in Kanaal30 in Utrecht.

Verkeersongelukken door lachgas laten zien dat gebruik ervan verre van onschuldig is. Steeds vaker klinkt de roep om een algeheel verbod. Drugsonderzoeker Laura Nijkamp van Trimbos betwijfelt in onderstaande blog van 9 juli 2019 of dat de problemen oplost en doet een ander voorstel.

De zes gemeenten die in Nederland meedoen aan een pilot van het IJslandse preventiemodel om middelengebruik terug te dringen onder jongeren hebben vorige week overleg gehad met het Trimbos-instituut, het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en het Icelandic Centre for Social Research and Analysis (ICSRA). De komende maanden worden samen met lokale stakeholders interventies en maatregelen opgesteld.