Annemarie Buitenhuis werkte voor haar huidige functie van 2012 tot 2017 bij de GGD Haaglanden in Den Haag. Daar werkte ze in de Schilderswijk in onder andere de functie van specialistisch schoolverpleegkundige gezonde leefstijl, een functie die nauw aansloot bij wat ze nu doet: “Ik heb me daar gespecialiseerd in gezonde leefstijl en werkte er veel met gezinnen met kinderen met overgewicht. Ook werkte ik mee aan de Haagse aanpak van JOGG. In die periode werkte ik veel met ouders en kinderen en zat ik ook in zorgteams.” Sinds april 2020 is ze JOGG-regisseur in de gemeente Delft. In die functie houdt ze zich meer bezig met het regisseren van het programma en het werken met het netwerk en de verbonden partners.

Annemarie startte haar werk in Delft in het begin van de coronapandemie. “Daardoor kreeg het onderwerp – gezonde leefstijl en overgewicht en de relatie ertussen – meteen een heel andere lading. Bovendien kwam er bij overheden en partners veel meer aandacht voor het onderwerp. En – heel belangrijk – er kwam meer bewustzijn. Want dat bewustzijn is nodig om volgende stappen te maken. Dit alles maakte mijn werk interessanter en leuker en het gaf meer aanknopingspunten om samen te werken met partners in Delft.”

Delft was in 2011 een van de eerste JOGG-gemeenten in Nederland. “Dat helpt, want het betekent dat de JOGG-structuur bekend is in Delft. Wel zie je de laatste jaren – mede vanwege de toenemende aandacht voor het onderwerp – dat de samenwerking met de partners intensiever en ook steeds beter en positiever wordt.”

Jongste kinderen

Annemarie merkte dat de basisschoolleeftijd goed in beeld was bij JOGG Delft. Bovendien waren de partners daar redelijk actief in. “We merkten echter in de coronaperiode dat de motorische vaardigheden van de jongste kinderen – 0 tot 4 jaar – achteruit waren gegaan. Bovendien signaleerden we dat er in Delft weinig beweegaanbod was voor deze groep.” Het is echter wel een investering die nuttig en nodig is, zegt Annemarie: “Je ziet namelijk dat hoe jonger kinderen beginnen aan bewegen en sporten hoe langer ze dat ook op de leeftijd van puber en adolescentvolhouden. Om die reden hebben we dit jaar ingezet op meer beweegaanbod voor de jongste kinderen en om daar de structuur en de samenwerking te verstevigen. Daarbij zijn we vooral aan de slag gegaan met de partners in het sportaanbod en de jeugdgezondheidszorg. Bij de jeugdgezondheidszorg zetten we in op doorverwijzing naar sport- en beweegaanbod en het stimuleren van de motoriek en van bewegen.”

Ouders

Bij het inzetten op bewegen van de jongste kinderen is het belangrijk om ook de ouders te betrekken als volwaardige gesprekspartners, zegt Annemarie: “Je komt er dan namelijk achter wat drempels zijn en wat de belevingswereld van de ouders is. Daardoor kun je beter aansluiten bij wat nodig is om de kinderen meer te laten bewegen. Bovendien kun je er zo voor zorgen dat ouders het bewegen van kinderen stimuleren omdat ze het belang ervan inzien. En je kunt – als het om financiële belemmeringen gaat – kijken wat een Jeugdfonds Sport & Cultuur kan betekenen. Daarnaast hebben we met de buurtsportcoaches gekeken naar mogelijkheden voor een aantrekkelijk betaalbaar aanbod in de wijk voor de allerjongsten. Zo zijn er playgrounds in de wijken waar buurtsportcoaches elke week gratis sportactiviteiten organiseren voor met name kinderen in de basisschoolleeftijd. In september zijn we in samenwerking met een school ook zo’n activiteit gestart voor kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar in de wijk Tanthof.”

Uit onderzoek komt ook naar voren, zegt Annemarie, dat als kinderen motorisch vaardig zijn het veel effect heeft op gezondheid. “En dan bedoel ik niet alleen de fysieke gezondheid maar ook op mentale gezondheid, de sociale interactie tussen kinderen en het zelfvertrouwen van de kinderen. En dat heeft dan weer invloed op de cognitieve ontwikkeling, op schoolprestaties en op de rol in de maatschappij die een kind leert in te nemen. Het toont allemaal aan dat het investeren in sport en bewegen bij het jongste kind veel oplevert, ook op lange termijn.”

Koningsspelen

Delft neemt ook al jaren deel aan de Koningsspelen. Annemarie legt uit waarom dat zo belangrijk is. “Evenementen zoals de Koningsspelen zijn hele mooie haakjes om het onderwerp op een leuke en positieve manier actueel te maken. En om samen met partners die een rol kunnen spelen op zo’n dag aansluiting te zoeken bij de kinderen. Zo’n dag kan bovendien een podium zijn voor sportaanbieders om hun product aan te bieden. Het gezonde ontbijt tenslotte, dat ook onderdeel vormt van de Koningsspelen, heeft daarbij ook een rol. Het samen eten, samen spelen en samen sporten krijgt namelijk op deze manier bij kinderen een positieve associatie. Het feit dat kinderen merken dat het leuk is en een feestje is vervolgens een mooie ingang voor kinderen of ouders die op dat gebied drempels ervaren.”

Enthousiaste kinderen in 2022 bij de Koningsspelen in Delft. Foto: Roos Pierson.

Dit jaar was de opening van de Koningsspelen in Delft. “JOGG Delft heeft daar samen met de partners en de scholen aan alle kinderen van de scholen waar de opening was tasjes gegeven. Daarin zat een bidon om het waterdrinken te bevorderen en allerlei informatie over het sportaanbod. Daarmee wilden we naar de ouders laten zien: dit is er, dit is leuk en hiervan kun je onderzoeken of dit bij jullie past. En omgekeerd waren de Koningsspelen voor de partners een mooie kans om de ouders te bereiken.”

Zomerse activiteiten

JOGG Delft zet al een aantal jaren bewust ook in op zomerse activiteiten. “De kinderen missen dan een deel sport en bewegen vanuit school. Daarnaast zijn er ook kinderen die niet op vakantie gaan en weinig andere activiteiten hebben. Juist voor die kinderen wil je in de zomerperiode toch sport en bewegen blijven aanbieden. Om zinvol bezig te zijn maar ook om de kinderen de kans te bieden met andere kinderen samen te sporten en te bewegen. Bovendien willen we daarmee uitstralen dat sport en bewegen leuk en normaal is.”

Meidenvoetbal was een van de zomerse activiteiten in Delft in 2022. Foto: Alyssa van Heyst.

Nationale Sportweek

Al een aantal jaar kunnen kinderen voor een klein bedrag verschillende sporten uit proberen via Delft Try Out. Daarnaast wordt er nu sinds twee jaar ook de in de Nationale Sportweek de Delftse Sportweek georganiseerd in het najaar. In 2021 deden daar zo’n 25 sportverenigingen aan mee. Tijdens de Delftse Sportweek kunnen alle doelgroepen waaronder ook ouders en kinderen gratis kennismaken met verschillende sporten. “Ook bij de Delftse Sportweek is laagdrempeligheid een belangrijk uitgangspunt. Bovendien is het een goede gelegenheid om het aanbod aan sport en bewegen te laten zien zodat ouders en kinderen kunnen uitzoeken wat het beste bij hen past.”

Leren van Delft

Annemarie heeft nog wel een tip voor andere JOGG-gemeenten: “Als je de doelgroep wilt bereiken die het moeilijkste te bereiken is moet je ervoor zorgen dat het sportaanbod zo dicht mogelijk bij de doelgroep en zo laagdrempelig mogelijk is. Zorg dus dat het niet veel kost en kies plekken waar kinderen en ouders al komen. Verder is het goed om waar mogelijk aan te sluiten bij bijeenkomsten die al in de buurt worden georganiseerd. Als je dat allemaal doet heb je de meeste kans om de doelgroep te bereiken en om aan te sluiten bij wat haalbaar is voor ze. Want niet iedere ouder is in staat om elke week naar trainingen en wedstrijden te gaan, zeker niet als die buiten de wijk plaatsvinden.” Annemarie heeft ook nog een tip voor sportverenigingen: “Koppel je aanbod vanuit de vereniging aan naschools aanbod op de scholen zelf. En laat je activiteit ook op de school of op speelplekken zoals playgrounds in de buurt plaatsvinden.”

Openingsfoto: Een van de sporten die tijdens de Nationale Sportweek in Delft werd aangeboden was cricket. Foto: Hans Dunlop.